هستی

در فرهنگ دینی ما , مهمان حبیب خدا و مایه برکت است , هدیه ای از سوی پروردگار و عامل افزایش رزق و سبب آمرزش صاحبخانه و سبب نزول مغفرت الهی است . این ها همه به جا و درست , چرا که فرموده معصومین و و تعالیم مکتب است . اما در همین جا «هزار نکته باریک تر ز مو» وجود دارد که اگر مهمانی رفتن ما سبب زحمت و رنجش صاحبخانه شود و او را به درد سر بیندازد , آن وقت چه ؟ باز هم رحمت است ؟!

البته همه یکسان نیستند و روحیه ها متفاوت است . بعضی ها آمادگی پذیرش مهمان ندارد. برخی از وضع مالی مناسبی برای مهمان نوازی و خرج ضیافت برخوردار نیستند . بعضی از نظر جا و منزل و امکانات پذیرایی آبرومندانه از مهمان در مضیقه و فشارند . بعضی ها اشتغالاتی دارند که مهمانی مزاحم وقت و یا کارشان خواهد شد . این جاست که خود مهمان باید مراعات حال طرف را بکند , انتظار بیش از حد نداشته باشد , بی خبر و بی دعوت نرود , دیر وقت و نابهنگام بر سر صاحب منزل فرود نیاید و او را به تکلف و زحمت نیفکند (البته فرودهای اضطراری مستثنی است !…) هر جا که میزبان گفت بنشیند و از صاحب خانه اطاعت کند . 

سفارش معاشرتی قرآن به مؤمنان رباره ادب مهمان شدن در خانه پیامبر (ص) چنین است :

«ای کسانی که ایمان آورده اید ! بدون اذن و اجازه و دعوت برای طعام , وارد خانه پیامبر نشوید , و هر گاه دعوت شدید , داخل شوید و چون غذا خوردید , پخش شوید (و بروید) و برای حرف زن (و گپ زن ) نشینید این کار شما سبب اذیت پیامبر است و از شما خجالت می کشد , ولی خداوند از گفتن حق , حیا نمی کن !»

در مهمانی اگر آداب و سنن اسلامی مراعات شود ,دیگر مهمان , اسباب زحمت و بار خاطر نخواهد شد , بلکه مایه برکت و سبب خوشحالی خواهد بود و از همین جاست که به مسئله «تکلف» بر می خریم که پیامدهای بدی دارد و مایه تلخ کامی هایی در زندگی است .

برگرفته از کتاب اخلاق معاشرت جواد محدثی